مهارتهایی برای آموزشِ « نه» گفتن به کودکان
زمانی که کودک مهارت «نه» گفتن را میآموزد و با راههای گوناگون «نه» گفتن آشنا میشود میتواند از رفتاری که به خودش یا دیگران آسیب میزند دوری کند و کمتر در معرض آسیب قرار بگیرد.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ مهارت نه گفتن از مهمترین مهارتهای زندگی موفقیت آمیز است. ما به دنیا نیامدهایم تا آرزو و خواسته هر کسی را برآورده کنیم. زیرا گاهی نیاز و خواسته خود ما هم از اهمیت بالایی برخوردار است. ما تنها تا حدی میتوانیم با دیگران همراه باشیم و رضایتشان رو به دست بیاوریم که حقوق خودمان پایمال نشود و از زندگی و اهداف خودمان دور نشویم.
برخی والدین به فرزندان خود میآموزند که همیشه باید به حرف بزرگترها گوش کرد و همیشه حق با بزرگترهاست اما در واقع، این آموزش کاملا غلط است و کودک باید یاد بگیرد که گاهی هم به خواستههای دیگران «نه» بگوید چون در غیر این صورت، کودک خود را تسلیم هر نوع خواسته بیمارگونه و آزاردهندهای خواهد کرد.
اگر نمیخواهید کودکتان قربانی زورگویی دیگران شود، از همین امروز به او مهارت «نه» گفتن را آموزش دهید.
به کودک خود «نه» گفتن را بیاموزید
به او یاد بدهید نه گفتن و مخالفت کردن به موقع ادبی نیست بلکه شجاعت است. «نه» گفتن کودک مانعی برای نزدیک شدن کودک آزار به کودک.
زمانی که کودک مهارت «نه» گفتن را می آموزد و با راه های گوناگون «نه» گفتن آشنا می شود می تواند از رفتاری که به خودش یا دیگران آسیب میزند دوری کند و کمتر در معرض آسیب قرار بگیرد.
به کودک بگویید، اگر شخصی از تو خواست کاری بکنی که تو آن کار را دوست نداری، می توانی مخالفت کنی. به عنوان مثال، اگر کسی از تو خواست کاری بکنی و تو ترسیدی یا ناراحت شدی یا دوست نداشتی آن کار را انجام بدهی فقط کافی است بگی «نه» یا «نه، ممنون» و اگر لازم بود باید «نه»گفتن را تکرار کنی.
با کودک نمایش بازی کنید
مثلاً به کودک بگویید توی این بازی شما یک فرد غریبه هستید و به کودک شکلات بدهید یا از او بخواهید با شما به پارک بیاید، خواستههای خود را تکرار کنید و از کودک بخواهید در جواب شما واکنش نشان بدهد و «نه» بگوید و محیط را ترک کند.
بازی دیگری که با کودک میتوانید انجام بدهید بازی «نه» است؛ مثلاً از کودک چیزهای مختلفی بخواهید و به کودک بگویید که در جواب شما بگوید: «نه» نمیخوام، «نه» میخوام.
یا اینکه مثلاً به کودک بگوئید، کیفتو میخوام میدی به من و کودک در جواب بگوید: «نه» نمیخوام «نه» نمیدم و این بازی را ادامه بدهید، در حین بازی میتوانید قوانین اندام خصوصی را نیز به کودک آموزش بدهید.
«نه» گفتن به کودک از حدود ۲ سالگی شروع می شود
کودک شما زمانی میتواند «نه» بگوید که شما به عنوان والدین او بتوانید نه را بشنوید؛ اگر کودکتان را مجبور کنید که به همه بزرگترها احترام بی جا بگذارد تا همه بگویند «چقدر خوب بچهات را تربیت کردی» و بترسید که اگر کودک شما در برابر چیزی که دوست ندارد «نه» بگوید و دیگران بگویند «که بچههای بیتربیتی است»، آن وقت این غرور و تعصب نابجا باعث میشود کودکتان برای همیشه در زندگیاش سلاح «نه» گفتن را از دست بدهد.
«نه» گفتن کودک در واقع تلاشی است برای تعیین مرزهای او و کسب اعتماد به نفساش
برای داشتن این مهارت باید به کودک آموزش داد که قرار نیست همیشه دیگران از ما راضی باشند همچنین کودک باید یاد بگیرد که با آرامش خاطر و بدون حساس گناه «نه» بگوید.
معمولاً کودکآزار در ابتدا رفتارهایی انجام می دهد تا فضا را برای عادی سازی شرایطی که میخواهد مهیا کند؛ مثلاً تصادفی وارد دستشویی میشود یا در مقابل کودک لباس خود را عوض میکند یا در حین قلقلی دادن یا بازی با کودک به اندام خصوصی کودک دست میزند و اگر کودک برابر رفتارهای تصادفی کودک آزار قاطعانه «نه» بگوید، کودک آزار متوجه خواهد شد که آن کودک آموزش دیده است و اگر تکرار کند به والدینش گزارش خواهد داد.
«نه» نگفتن روش و رفتاری است که کودک از والدین خود میآموزد؛ بنابراین زمانی که به کودک خود «نه» میگوئید، اجازه ندهید کودکتان ببیند که گریه و اصرار و بد قلقی او میتواند «نه» شما را تغییر بدهد.
به موقع «نه» بگوئید
کودکی که به موقع «نه» میشنود، مهارت «نه» گفتن را هم آسانتر یاد میگیرد. به همین دلیل گاهی به جای آنکه همه خواستههای کودک تان را بلافاصله برآورده کنید به او «نه» بگویید یا به جای آن که خواسته او را بی جواب بگذارید، به او «نه»بگوئید تا او یاد بگیرد برابر خواستههایش گاهی از شما پاسخ منفی دریافت میکند. مثلا وقتی دستتان بند است و کودکتان از شما آب میخواهد به او بگوئید الان نمیتوانم باید چند دقیقه صبر کنی.
به این شکل کودک یاد می گیرد که با توجه به خواست و امکانات خودش، خواسته های دیگران را برآورده کند. البته باید توجه داشته باشید «نه» گفتن های مکرر و بیهوده باعث میشود این کلمه در ذهن کودکان بی ارزش و اعتبار شود. شما نباید به همه خواستههای کودک تان جواب مثبت دهید. وقتی به شما شکلات می دهد و شما میل ندارید به جای اینکه خودتان را مجبور به شکلات خوردن کنید، بگویید«نه» متشکرم.
با درست کردن ادا کردن این جمله به کودکتان یاد دهید که گفتن «نه» به معنای زیر سوال بردن شخصیت او و تصمیم هایش نیست بلکه به معنای داشتن نظری متفاوت است و با رفتارتان برای او روشن کنید این «نه» گفتن و«نه» شنیدن هیچ آسیبی به رابطه شما با او نمی زند.
«نه» تغییر نمی کند
وقتی کودکتان چندین بار از شما چیزی خواست و شما باید به او جواب منفی بدهید، به خاطر بیحوصلگی حرفتان را تغییر ندهید.
در چنین شرایطی هر چند بار که لازم است به خواستههای او پاسخ منفی بدهید و با خوش خلقی به او یاد بدهید که هیچ وقت نباید تکرار خواسته کسی باعث شود تا او تصمیمش را تغییر دهد و یا به خاطر پافشاری دیگران حرفش را عوض کند.