تغذیه مناسب برای کودکان مبتلا به فلج مغزی
فلج مغزی در کودکان
فلج مغزی به دلایل مختلف مادرزادی یا ناشی از آسیب‌ها و تصادفات در کودک ممکن است ایجاد شود و از جمله عوارض مهم و حاد آن مشکلات حرکتی، فعالیت‌های محدود مهارتی در کودکان، اشکال در یادگیری، مشکلات هضم و جذب، مشکل در جویدن، بلع سخت و مشکلات تنفسی می‌باشد. از دیدگاه تغذیه‌ای اولین و مهم‌ترین مشکل در کودکان مبتلا به فلج مغزی مشکل غذا خوردن می‌باشد، چون اکثر این کودکان در جویدن غذا و بلع آن با مشکل روبرو هستند و به راحتی نمی‌توانند مواد غذایی را بخورند، بنابراین توجه به وضعیت تغذیه این کودکان نسبت به کودکان سالم از اهمیت بیشتری برخوردار است و حتما باید از تکنیک‌ها و روش‌های مناسبی برای غذا دادن به این کودکان استفاده کرد.
مواد مغذی مورد نیاز کودکان مبتلا به فلج مغزی
به خاطر مشکلات حرکتی که این کودکان دارند و حجم عضلات و تراکم استخوان پایین‌تری که نسبت به کودکان سالم دارند، بنابراین برای ترمیم این مشکل نیاز به دریافت بیشتر مواد مغذی مانند کلسیم، منیزیم، ویتامینD و فسفر دارند. در واقع مصرف شیر و لبنیات غنی شده با کلسیم و ویتامین D ضروری است.
به علاوه این که مصرف مواد غذایی همچون شیر، غذاهای دریایی مانند ماهی تن و سالمون به همراه مصرف مکمل ویتامین D برای تامین ویتامین D بدن این کودکان ضروری است.
برای به تعادل در آوردن میزان نسبت کلسیم به فسفر در این کودکان مصرف منابع غنی از فسفر مانند گوشت قرمز، تخم‌مرغ، گوشت ماکیان و مرغ، انواع آجیل (یا پودر شده آن) و آرد کامل و نان‌های تهیه شده از آرد کامل برای این کودکان ضروری است.
نحوه تامین تمام مواد مغذی مورد نیاز کودکان مبتلا به فلج مغزی
یکی از مشکلات مهم و اساسی در کودکان مبتلا به فلج مغزی مشکل آنها در غذا خوردن می‌باشد.
در واقع به دلیل مشکلات جویدن، بلع و رفلاکسی که این کودکان دارند، اغلب به کندی و به مقدار کمی غذا می‌خورند و اکثرا تمایلی به خوردن غذا در وعده‌های اصلی غذایی ندارند، بنابراین در برخی موارد نیاز است که از روش تغذیه با لوله به کودکان غذا داد.
این امر باعث می‌شود تا مقادیر کافی مواد مغذی با جذب بالاتر وارد بدن کودک شود.
به علاوه این که برخی متخصصان تغذیه بر این باورند که روش تغذیه با لوله در کودکان مبتلا به فلج مغزی که مشکل در وزن‌گیری و رشد دارند، می‌تواند بهترین و ایمن‌ترین روش برای تامین تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن او باشد.
بهترین راه تشخیص سلامت تغذیه‌ای کودک مبتلا به فلج مغزی
راحت‌ترین راهی که نشان می‌دهد یک کودک مبتلا به فلج مغزی از لحاظ تغذیه‌ای در شرایط ایده‌آلی قرار دارد، پیگیری شرایط رشد وزنی و قدی او می‌باشد که باید توسط متخصصان سلامت و پزشکان هر ۱ تا ۳ ماه یکبار در کلینیک‌های پزشکی بررسی و منطبق با آن وضعیت سلامت و تغذیه کودک اصلاح گردد.
مصرف مکمل‌های غذایی برای کودکان مبتلا به فلج مغزی
مصرف مکمل‌های پروتئینی در کودکانی که رشد مناسبی ندارند، توصیه می‌شود.
به علاوه این که در مورد کودکان مبتلا به فلج مغزی مصرف مکمل ویتامین D توصیه می‌گردد.
دریافت سایر مکمل‌ها و ویتامین‌ها با توصیه متخصص تغذیه و پزشک و متناسب با وضعیت تغذیه و سلامت کودک توصیه می‌گردند.
نقش والدین در سلامت تغذیه‌ای کودکان مبتلا به فلج مغزی
پزشکان و متخصصان سلامت با چهار پرسش زیر از والدین کودکان مبتلا به فلج مغزی می‌توانند از وضعیت تغذیه کودک اطلاع حاصل نمایند:
۱- پرسش از والدین در مورد مدت زمانی که طول می‌کشد کودک در هر وعده غذایی، غذای خود را بخورد.
اگر این میزان بیش از ۳۰ دقیقه در هر وعده طول بکشد، نیاز به حمایت‌های تغذیه‌ای بیشتر برای کودک می‌باشد و حتی ممکن است در برخی موارد تغذیه با لوله گزینه مناسبی برای کودک باشد.
۲- پرسش در مورد وضعیت آرامش یا استرس‌زا بودن کودک و والدین او در زمان غذا خوردن.
اگر کودک به تنهایی یا همراه با والدینش در زمان غذا خوردن، آرامش لازم را نداشته باشد، بهتر است که متخصصان سلامت و تیم پزشکی متشکل از پزشک، متخصص تغذیه، گفتار درمان و کار درمان‌ها در این زمینه به والدین این کودکان کمک‌ها و حمایت‌های لازم را ارائه نمایند.
۳- پرسش درمورد وزن‌گیری کافی کودک. فقدان وزن‌گیری کافی در طی دو تا سه ماه قبل و حتی کاهش وزن کودک نشان از عدم کفایت تغذیه‌ای کودک می‌باشد.
در این مورد نیاز به حمایت‌های پزشکی و استفاده از مکمل‌های غذایی مناسب برای کودک می‌باشد.
۴- پرسش در مورد مشکلات تنفسی در کودک بخصوص در زمان غذا خوردن. اگر مشکلات تنفسی در کودک بالا باشد، حتما نیاز به حمایت‌های پزشکی برای کودک می‌باشد.
در مجموع نقش والدین کودکان مبتلا به فلج مغزی در حمایت و کمک به غذا خوردن کودک و تامین مواد مغذی مورد نیاز او از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
به علاوه این که کادر پزشکی نیز باید آموزش‌های لازم در جهت راه‌ها و تکنیک‌های سالم و ایمن غذا دادن به کودک مبتلا به فلج مغزی را به والدین آنها آموزش دهند.
فرزاد برهمند‌پور؛ کارشناس ارشد تغذیه و ارتقای سلامت
مرتبط:
عضلات مناسب در کودکان با تغذیه مناسب
