چه کنیم فرزندانمان دروغ نگویند؟
یک عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بر مقدس کردن راستگویی و نگفتن دروغ در خانواده تأکید کرد و گفت: تشویق و تنبیه بجا و شایسته باعث می شود اخلاقیات در خانواده به درستی شکل بگیرد.
حجت الاسلام اصغر هادی در وبینار “دروغگویی فرزندان در خانواده، چرایی و راهکارها” از سلسله نشست های علمی با رویکرد پایداری و کارآمدی خانواده که ظهر امروز (چهارشنبه-۲۸ مهرماه) برگزار شد، اظهار کرد: در روایات اسلامی داریم اگر کسی را به خاطر کار بدی سرزنش کردی، خودت هم دچار آن می شوی، پس برای نهی از منکر باید بگوییم این کار بد بود، نه اینکه تو آدم بدی هستی.
وی با بیان اینکه اگر فرزندمان دروغ گفت باید از این کار او انتقاد کنیم نه از خودش، افزود: این موضوع خیلی مهم است که شخصیت فرزندمان را بالا ببریم و بگوییم تو بزرگی و قرار است فردا شخصیت بزرگی در جامعه باشی، اما کاری که انجام دادی بد است، در واقع به جای اینکه شخصیت فرزندمان را خرد کنیم، کار بد را خرد کنیم.
یک عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی یکی دیگر از راهکارهای جلوگیری از دروغگویی فرزندان را مقدس کردن راستگویی در خانواده دانست و گفت: اگر فرزند راست گفت باید او را تشویق کنیم، تشویق و تنبیه به جا و شایسته باعث می شود اخلاقیات در خانواده به درستی شکل بگیرد.
وی با بیان اینکه خیلی از وقت ها تنبیه ها نادرست است، گفت: تنبیه بدنی را که اصلا روانشناسان سفارش نمی کنند، مگر اینکه درجایی برای تأدیب ضرورت داشته باشد که آن شرایط زیادی دارد. برای تشویق هم اگر فرزندمان راست گفت حتما لازم نیست او را تشویق مادی کنیم، همین بوسیدن و آغوش کشیدن او بهترین تشویق است. بنابراین اول از تشویق کلامی استفاده کنیم و بعد از مدتی برای او هدیه ای بخریم، نه اینکه از اول فرزندمان را عادت دهیم همیشه برای راستگویی هدیه بگیرد.
هادی با تاکید بر اینکه باید با فرزندمان رفیق باشیم، خاطرنشان کرد: اگر تشویق و تنبیه کلامی اثر نکرد، همین که با او تلخ رویی کنیم باعث می شود خودش به فکر برود. باید مواجهه صحیح با فرزندمان داشته باشیم و عاقلانه برخورد کنیم.
وی با بیان اینکه هیچ وقت نباید در برابر دروغگویی فرزندمان بخندیم، گفت: اگر فرزندمان راست گو است، اما یک بار دروغ گفت، باید این یک بار را چشم پوشی کنیم، اما مواظب باشیم استمرار نداشته باشد. اصل تغافل یعنی طوری رفتار کنیم که گویا اتفاقی نیفتاده تا فرزندمان درون خودش پشیمان شود.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی یکی دیگر از راه های که باعث می شود فرزندمان راست گو شود را صداقت با فرزندان برشمرد و گفت: اگر در جایی بنا به شرایطی نمی توانیم راست بگوییم باید سکوت کنیم اما دروغ نگوییم.
وی با تاکید بر خودداری از تحقیر فرزندان از سوی والدین، تاکید کرد: باید با فرزندمان با احترام و اکرام برخورد کنیم، چراکه تحقیر کردن به روح فرزند آسیب می زند.
هادی ارائه الگوهای شایسته را از دیگر راهکارهای تشویق فرزندان به راستگویی دانست و گفت: الگوهای شایسته کم نداریم و باید برای فرزندانمان از این الگوها بگوییم و بگوییم ما می توانیم دوستدار و سرباز الگوهایی همچون ائمه اطهار(ع) شویم. همچنین از ادبیات غنی بزرگانی مثل سعدی، حافظ و فردوسی برایشان بخوانیم تا از آنها استفاده کنند، نه اینکه از الگوهای غلطی که در جامعه وجود دارد و دروغ می گویند الگو بگیرد، البته هنرمندان و ورزشکاران الگو هم داریم اما الگوهای نادرست زیادی هم وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: فرزندان شرایط مختلفی دارند و به همین دلیل دروغگویی و راست گویی نیز در آنها متفاوت است، اما تفاوت برخوردهای ما نیز می تواند زمینه ساز دروغگویی و راست گویی آنها باشد.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به اینکه از قدیم این بحث وجود داشته که آیا این صفاتی که درون ما انسان ها است ذاتی است یا ما از دیگران یاد می گیریم، توضیح داد: برخی از صفات ذاتی است مثل اینکه برخی افراد ذاتا بخشنده یا راستگو هستند، اما همیشه این طور نیست و درون برخی از فرزندان ما حالتی وجود دارد که باعث می شود دروغ بگویند، مثلا تخیلات قوی دارند این تخیلات باعث می شود دروغ بگویند یا برخی از فرزندان ذاتا حسود هستند، یا زیاد قهر می کنند، اینجاست که به سمت دروغ حرکت می کنند. باید این موارد را شناسایی و سعی کنیم این خصوصیات ذاتی منفی را درمان کنیم. همچنین می توانیم با بررسی علت، یا گوشزد کردن پیامدهای دروغ آنها را به سمت راست گویی سوق دهیم.
وی با اشاره به نگرانی برخی از والدین از اینکه فرزندشان با ورود به مدرسه و جامعه دروغگویی را یاد می گیرد، گفت: این افراد در منزل مشکلی ندارند اما تحت تاثیر دوستان و همکلاسی ها دچار دروغگویی می شوند. برای پیشگیری از این اتفاق وظیفه بسیار مهمی که داریم این است که رفت و آمد فرزندان، دوستان و خانواده دوستان فرزندان مان را تحت نظر داشته باشیم. فرزندانمان باید از دوستان بد دوری کند، البته حتی دوستان خوب هم ممکن است دچار لغزش هایی شوند که در این صورت باید از آنها فاصله بگیرند.
هادی تأکید کرد: این الگوی دینی ما است که فقط خداوند، انبیا و ۱۴ معصوم راستگوی مطلق هستند، اما در مورد انسان های دیگر صد در صد نمی توانیم بگوییم خوب هستند و خوب می مانند.
وی با بیان اینکه باید به فرزندانمان یاد دهیم هوشیار باشند و قدرت نه گفتن را داشته باشند تا در مقابل کار بد بتوانند نه بگویند، گفت: نه فقط در مورد صفت دروغگویی، بلکه برای تمام صفات خوب باید تلاش کنیم آنها را در وجود خود نهادینه کنیم.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه بالاتر از صفات خوب، مکارم اخلاقی است، اظهار کرد: مکارم اخلاقی یعنی جواب بدی دیگری را با سلام بدهی. باید مکارم اخلاق را بشناسیم و به فرزندانمان یاد دهیم. دعای مکارم اخلاق را بخوانیم البته سخت است این مکارم اخلاق را داشته باشیم اما باید تلاش کنیم تا جامعه ای مرضی امام زمان(عج) شکل دهیم.
منبع: ایسنا
مرتبط:
