توجه به فقرهای موضوعی کتاب کودک؛ رمز ارتقای ادبیات و موفقیت ناشر
متخصص کتاب کودک و مدیر بخش کتاب‌های طوطی، مراودات بین‌المللی و حضور در عرصه‌های حقیقی و مجازی جهانی را یکی از رموز موفقیت این نشر دانست و گفت: مهمترین مساله ما توجه به نیاز کودک ایرانی و موضوعاتی است که در حوزه کتاب کودک به آنها پرداخته نشده.
کتاب‌های طوطی (کودک و نوجوانان انتشارات فاطمی) امسال برای دومین سال پیاپی در فهرست ناشران برگزیده نمایشگاه کتاب بولونیا قرار گرفت و برای نخستین بار ناشری از ایران به عنوان بهترین ناشر کودک و نوجوان آسیا برگزیده شد.
نمایشگاه کتاب بولونیا، انجمن ناشران ایتالیا و انجمن بین‌المللی ناشران که بنیان‌گذاران جایزه بهترین ناشر کودک و نوجوان به حساب می‌آیند، این جایزه را فرصتی می‌دانند برای معرفی ناشران پیشرو که محتوایی خلاقانه و نو در کتاب‌هایشان ارائه می‌کنند.
ناشران و نهادهای معتبر شرکت‌کننده در نمایشگاه کتاب کودک بولونیا، برندگان این جایزه را از میان ناشران خلاق و متفاوت جهانی انتخاب می‌کنند. جایزه بهترین ناشر کودک و نوجوان از سال ۲۰۱۳ در فهرست جایزه‌های نمایشگاه کتاب کودک بولونیا قرار گرفته است.
این جایزه به ۶ ناشر برگزیده از آفریقا، آمریکای جنوبی و مرکزی، آمریکای شمالی، آسیا، اروپا و اقیانوسیه اهدا می‌شود که دارای ایده‌ها و اندیشه‌هایی روشن و حرفه‌ای هستند.
طوطی، کتاب کودک و نوجوان انتشارات فاطمی است که از سال ۱۳۹۴ آغاز به کار کرد و کتاب‌های تصویری برای گروه سنی کودکان منتشر می‌کند. نشر طوطی علاوه بر بازآفرینی ادبیات کهن ایرانی در حوزه انتشار آثار خارجی نیز فعالیت می‌کند. همه آثار خارجی طوطی با قرارداد و توافق با ناشر اصلی و رعایت قانون کپی‌رایت منتشر می‌شود. نمایشگاه کتاب بولونیا امسال چهاردهم تا هفدهم ژوئن (۲۴ تا ۲۷ خرداد) برگزار شد.
مدیریت طوطی را سحر ترهنده متخصص ادبیات کودک و عضو شورای کتاب کودک عهده دار است.
خبرنگار گروه فرهنگی ایرنا به مناسبت این موفقیت و نیز ۱۸ تیر روز ادبیات کودک و نوجوان، با ترهنده که ۲۰ سال فعالیت در حوزه کتاب کودک را در کارنامه حرفه‌ای خود دارد در مورد نیازهای توسعه این شاخه ادبیات گفت و گو کرده است.
وی دلیل انتخاب کتاب طوطی در بلونیا را تلاش دست اندرکاران آن در مسیر نوآوری، کیفیت بالا به ویژه در انتخاب آثار و برخورداری از سواد ادبی عنوان کرد.
ترهنده گفت: در طوطی به شدت روی تالیف کتاب سرمایه گذاری می شود، و تلاش می کنیم ادبیات تالیفی خود را به دنیا معرفی کنیم.
وی سعی در نزدیک شدن به استانداردهای بین المللی، انتخاب موضوعات بکر و جهانی به عنوان نمونه معلولیت، رابطه حرفه ای با ناشران بین المللی، حق چاپ و ترجمه به زبان فارسی، رعایت قواعد بین المللی در قراردادهای خارجی و مراودات بالا و پرداخت به موقع مبادلات پولی را از جمله رموز موفقیت کتاب طوطی برشمرد.
این متخصص ادبیات کودک جلب اعتماد ناشران بین المللی را نیز بسیار حائز اهمیت دانست و گفت: برخی کتاب های طوطی به چند زبان ترجمه و فروخته شده است.
ترهنده بخش انگلیسی طوطی را بسیار موثر در معرفی جهانی برشمرد و گفت: علاوه بر این تلاش کرده ایم که در نمایشگاه های خارجی موثر و در فلوشیپ ها و گفت‌وگوهای مجازی با ناشران دیگر کشورها فعال حضور داشته باشیم و تلاش می کنیم ادبیات کودک ما به آنچه حقش هست دست پیدا کند.
کتاب هایی که در حوزه ادبیات کودک هرساله چاپ می شوند در گروه های تخصصی شورای کتاب کودک بررسی شده و در انتهای سال یک فهرست به نام لاک پشت پرنده منتشر می شود. این بررسی و فهرست نشان می دهد در چه بخش هایی کتاب زیاد بوده و در چه بخش هایی نیاز وجود دارد.
ترهنده افزود: همچنین در این جلسات و گزارشات سالیانه کمبودها و آسیب ها نیز مطرح می شود. به عنوان نمونه بر اساس نتایج این بررسی ها می توان گفت در حال حاضر در بخش آموزش مسائل شهروندی و بازنویسی ساده از ادبیات کهن با کمبود کتاب مواجهیم. و یا در ادبیات خردسال صفر تا ۴ سال با کمبود آثار و یا کلیشه ای بودن آنها مواجهیم و یا در حوزه ادبیات دینی و آموزش مفاهیم و داستان دینی دچار ضعف هستیم.
وی ادامه داد: این بررسی ها مجموعه‌ای از چراغ‌ها را در مسیر به ما نشان می دهند. مهمترین مساله مادر طوطی این است که به نیاز کودک ایرانی و به‌ویژه به این رهنمودها توجه کنیم. چه در تالیف و چه در ترجمه با نظر به این کمبودها و آسیب ها کتاب را برای انتشار انتخاب می کنیم.
با توجه به تنوع موضوعات زندگی اجتماعی امروز نشر کتاب کودک نیز نباید از این قافله عقب بماند، طوطی سعی کرده از مسائلی دوره ای که با توجه به اقتضا و شرایط، گاهی مطرح می شوند مثل پناهندگی، حقوق کودک و نژادپرستی غافل نشود، چون کودکان این دوره در طوفان اخبار قرار می گیرند سوال برایشان پیش می آید و خانواده ها هم نمی توانند پاسخ دهند.
این متخصص کودک ادامه داد: انتشار کتاب حق دارم کودک باشم یا کودکان در دنیای ما از جمله این تلاش ها از سوی طوطی بود تا تبعیض و جنگ را به صورت آرام برای کودکان مطرح کند، در کنار اینها خیلی کتاب داریم که به نیازها و لایه های پنهان در کودک می پردازد مفاهیمی مثل ترس و مرگ.
ترهنده گفت: در بخش کتاب طوطی تلاش می کنیم به نیازها و سوالات کودکان بر اساس فرهنگ خودمان پاسخ دهیم.
۱۸ تیر مصادف با سالروز درگذشت مهدی آذریزدی، نویسنده شناخته‌شده حوزه ادبیات کودک و نوجوان (۱۳۰۰ تا ۱۸ تیر ۱۳۸۸) با تصویب شورای فرهنگ عمومی از سال ۱۳۹۱ به عنوان روز ادبیات کودک و نوجوان در تقویم ثبت شد.
زنده‌یاد آذریزدی آثار زیادی برای کودکان و نوجوانان نوشته است که دوره هشت جلدی قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب شامل دفترهای قصه‌های کلیله و دمنه، قصه‌های مرزبان نامه، قصه‌های سندباد نامه و قابوس نامه، قصه‌های مثنوی مولوی، قصه‌های قرآن، قصه‌های شیخ عطار، قصه‌های گلستان و ملستان و قصه‌های چهارده معصوم؛ از جمله آثار ماندگار وی و سال‌ها انیس و مونس کودکان ایران زمین بود. مجموعه‌کتاب قصه‌های تازه از کتاب‌های کهن نیز مجموعه دیگری از آذریزدی برای کودکان است.
منبع: ایرنا
