تخریب ها از فضایی مسموم حکایت می کند

تخریب ها از فضایی مسموم حکایت می کند
تخریب ها از فضایی مسموم فاطمه سالاروند که در بخش شعر کودک و نوجوان چهاردهمین جشنواره شعر فجر شایسته تقدیر اعلام شده است می گوید: این که این قدر تخریب می شود و مشکلات جدی برای کسانی که به هر دلیل مایلند در جشنواره ها باشند، پیش می آید ، از فضایی مسموم حکایت می کند.
این شاعر که با کتاب «دل تو برد شرط را» در جشنواره شعر فجر شایسته تقدیر شناخته شده است، در گفت وگو با ایسنا درباره وضعیت این روزهای شعر نوجوان اظهار کرد: معضلی که وجود دارد و مربوط به شرایط فعلی هم نیست و از پیش تر بوده، کم لطفی ناشران در حق کتاب های این گروه سنی (نوجوان) است. ناشران کمی به این طیف می پردازند و به خصوص شعر نوجوان را به سختی می پذیرند و زمانی طولانی می گذرد تا یک کتاب شعر نوجوان چاپ شود؛ گاهی یک تا دو سال و گاه نیز سه تا چهار سال طول کشیده تا یک مجموعه را ناشر چاپ کرده آن هم با تیراژ اندک. قطعا با چنین روندی و با چنین تیراژهایی، کتاب ها آن چنان که باید و شاید به دست مخاطب نمی رسد و معلوم نیست چاپ های بعدی هم به چه شکل و با چه فاصله ای انجام شود.

او افزود: فضای جامعه هم متاسفانه طوری است که بچه ها کمتر کتاب های شعر را می بینند. شاید بیشتر از هر جایی، آموزش و پرورش بتواند با برگزاری نمایشگاه های کتاب به شکل دائمی یا فصلی در این زمینه تاثیر بگذارد یا با دعوت از شاعران و دیدار و گفت وگوی آن ها با بچه ها، به شناخت بچه ها از شعر، شاعر و ادبیات کمک کند. اما متاسفانه این اتفاق ها یا نمی افتد یا بسیار در حاشیه است. وقتی آن طور که شایسته است به درس ادبیات بها داده نمی شود دیگر چه انتظاری می توان داشت؟ خدا را شکر در زمینه داستان و خصوصا داستان ها و رمان های ترجمه اوضاع بهتر است و ناشران به این بخش بیشتر توجه کرده اند اما قابلیت های مجموعه های شعر، نقش و اثرگذاری شعر بر مخاطب تا حد زیادی مغفول واقع شده است.

سالاروند همچنین بیان کرد: متاسفانه ما در ایجاد علاقه و ترویج فرهنگ کتاب خوانی کوتاهی کرده ایم و نقش ادبیات را در زندگی بچه ها دست کم گرفته ایم. همه در این کوتاهی سهیم هستیم؛ خانواده ها، سیستم های آموزشی، سیستم های تصمیم گیرنده در امور فرهنگی و… . معمولا وقتی به هر دلیلی بودجه های دولتی کاهش می یابد اولین جاهایی که آسیب می بینند بخش های فرهنگی هستند. در شرایط دشوار فعلی، اغلب ناشران بسیار در مضیقه هستند و ترجیح می دهند سهمیه کاغذ خود را برای کتاب هایی که مخاطب بیشتری دارد، صرف کنند و با این روال، با کتاب های شعر معمولا به شکل مجموعه هایی تفننی برخورد می شود که برای چاپ در اولویت قرار نمی گیرند.

این شاعر در ادامه با بیان این که باید پذیرفت که جامعه متشکل از نظرات متفاوت و متنوع است، درباره برخی انتقادات به جشنواره فجر گفت: من شخصا پیگیر جشنواره ها نیستم و کمتر این گونه برنامه ها را رصد می کنم و ترجیح می دهم در خلوت به کارهای جدی تر بپردازم. قطعا هر برنامه و جشنواره ای کاستی هایی دارد و گردانندگان باید انتقادها را بشنوند و با تدبیر، به اصلاح ضعف ها بپردازند. جزم اندیشی و ایجاد سد و مانع و توجه به یک طیف خاص راه حل نیست. گردانندگان جشنواره ها باید با انتخاب داوران از بین سلایق و نگاه های متفاوت، اعتماد مخاطبان را جلب کنند، اگرچه به هرحال همیشه عده ای به دلایل مختلف ممکن است از نتایج داوری ناراضی باشند.

او با اشاره به این که خیلی از حرف و حدیث ها در این دوره نمایشی است بیان کرد: کسی که نظرگاه و اعتقادی داشته باشد، محترمانه و درست حرف می زند. نقد هم اصول و روش دارد. چیزهایی که در این چند وقت از طریق دوستانم شنیده ام عجیب و تاسف بار است. کسانی نه فقط آموزه های دینی، که اخلاق و آداب انسانی را به کلی کنار گذاشته اند. در دوره ای که ما جوان تر بودیم و بین هم نسلان ما اگر انتقادی هم صورت می گرفت، هرگز این گونه بی پروا و با هتک حرمت نبود. امروزه ظاهرا برخی قصدشان فقط تخریب است و نقدهای شان هم بر اساس منطق و اصول نیست. نقد این افراد اصلا نقد نیست که فقط نوعی عقده گشایی است که یا در ظاهر دفاع از دین و انقلاب یا در لفافه روشنفکری و آزاداندیشی پنهان شده و اگر کسی کارنامه این افراد را رصد کند به خوبی دلایل این رفتارهای حقیرانه را درخواهد یافت.

فاطمه سالاروند نقد را لازمه بارور شدن ادبیات دانست و گفت: شاعر و نویسنده احتیاج دارد که نقد شود و بدون نقد نه فرد و نه جامعه رشد نخواهد کرد اما اولین شرط نقد، رعایت اخلاق است . این که این قدر فضا تخریب می شود و مشکلات جدی برای کسانی که به هر دلیل مایلند در این جشنواره ها باشند، پیش می آید، از فضایی مسموم حکایت می کند. خیلی از این ها که قائل به آزادی بیان هستند و خودشان را روشن فکر یا مسلمان و انقلابی جا می زنند، منش، رفتار و گفتارشان نه با آزادی بیان تناسبی دارد و نه با روشن فکری و نه با دین و ارزش های دینی.

او در ادامه بیان کرد: من شخصا در این جشنواره شرکت نکردم، روال این طور است که کتاب ها را خودشان انتخاب می کنند. چند روز قبل که مطلع شدم کتابم نامزد شده ، تصمیم گرفتم حضور داشته باشم تا حرفی را که درباره وضعیت بچه ها خصوصا بچه های مناطق کم برخوردار داشتم مطرح کنم و توجه دوستان را به این موضوع جلب کنم.

به گفته این شاعر که جایزه ۱۵ میلیون تومانی این جشنواره را به بچه های سیستان و بلوچستان بخشیده تا در امور فرهنگی و آموزشی صرف شود، «دل تو برد شرط را» مجموعه شعر نیمایی برای نوجوانان با موضوع عشق است که در سال ۹۷ توسط نشر پیدایش چاپ شده است.