ورزش در کودکان و نوجوانان و سن شروع آن

با توجه به تاثیر ورزش در کودکان و نوجوانان این سوال برایمان مطرح خواهد شد که سن شروع ورزش و ورزش مناسب برای هر سن کدام است؟ با توجه به توانایی کودک و نوجوانان به فراگیری سریع فنون و تکنیک های ورزشی آموزش داده شده، امکان بدست آوردن عملکرد ورزشی کودک در حد فعالیت های حرفه ای بسیار بیشتر و سریع تر از بالغین می باشد ولی این موضوع دلیلی بر موفقیت کودک و نوجوانان در فعالیت های حرفه ای کوتاه مدت و دراز مدت نمی باشد. مطالعات متعدد نشان داده است پرداختن زود هنگام به فعالیت های حرفه ای باعث عدم موفقیت کودک در تداوم فعالیت ورزشی می باشد. این سوال یکی از مسایل مورد اختلاف گروه پزشکی و جامعه ورزشی می باشد.
از دیدگاه سلامت اگر هدف از ورزش ارتقا سلامت عمومی جامعه باشد و از دیدگاه ورزشی اگر حضور طولانی تر ورزشکار و عدم غیبت در میادین ورزشی به علل مختلف از جمله ترس و نگرانی، آسیب و … مورد نظر باشد پرداختن حرفه ای به ورزش در کودکان ونوجوانان تا سن ۱۴ سالگی توصیه نمی شود. زودترین سن برای شروع ورزش سن ۷-۶ سالگی می باشد و قبل از آن باید فعالیت های فیزیکی کودک جنبه بازی داشته باشد و القا کننده مفهوم ورزش نباشد.

پنج سالگی:
نشستن یا ایستادن و بی حرکتی بیش از اندازه (بیش تر از ۵ تا ۱۰ دقیقه) برای کودکان سبب کسالت و خستگی و یا حالات عصبی می شود. فعالیت هایی که برای کودک تنظیم می شود باید به گونه ای باشد که او را به تحرک وادار سازد.دویدن، پریدن ،دوچرخه سواری،فعالیت های موزون همراه با صدای طبل ، سوت، زدن دو چوب بر یکدیگر و یا درصورت امکان استفاده از نوارهای موسیقی مناسب که به هماهنگی اعصاب و عضلات و کنترل و تعادل بیش تر بدن منجر خواهد شد.
آب بازی تحت نظارت و بازی با توپ سبک می تواند بازی های مناسبی باشد. پس از این سن نیز فعالیت ورزشی نباید به یک رشته خاص محدود شود و باید دارای تنوع مناسب از کلیه فعالیت های ورزشی مناسب برای سن و خصوصا ورزش های پایه را شامل شود.
کودکان زیر ۸ سال :
باید در بازی، کشف و یادگیری مهارت هایی که از طریق پرتاب کردن و گرفتن، ضربه زدن به توپ، بالا و پایین پریدن، دویدن و شنا کردن حاصل می شود، کاملا آزادانه رفتار کنند و این مهارت ها را به شادی بخش ترین روش بیاموزند.
۸ تا ۱۰ سالگی :
ورزش در کودکان و نوجوانان با فعالیت هایی چون پیاده روی، دوهای کوتاه، ژیمناستیک، شنا، تنیس و تنیس روی میز توصیه می شود، کودکان ۸ تا ۱۰ ساله، بسته به میزان رشد خود می توانند در مسابقات سازمان یافته شرکت کنند. (مانند مسابقات داخلی در مدارس(
کودکان کم سال نباید به ورزش هایی بپردازند که موجب اختلال در کار رشد استخوان ها، عضلات و مفاصل آن ها شده یا به این اندام ها صدمه وارد کند. بهترین روش پرداختن به ورزش های متنوعی است که روی یک اندام متمرکز نشده و طولانی هم نباشند. بدن سازی با وزنه قبل از سن بلوغ توصیه نمی شود و پس از آن هم باید همواره تحت نظر مربی انجام گیرد. بهترین حالت در بازی و ورزش کودک زمانی است که او با همسالان یا کودکان هم قد و قواره خود باشد.آن ها هنوز برای توسعه مهارت های خود به کمک نیاز دارند و باید کنار آمدن با ناامیدی و شکست را بیاموزند. فعالیت تخصصی آن ها باید تنها۴۰-۳۰% کل زمان فعالیت ورزشی را تشکیل دهد و بتدریج این میزان افزایش می یابد.

 

 

۱۱ تا ۱۳ سال:
کودکان و نوجوانان می توانند از رقابت در ورزش لذت ببرند و همچنان به آموختن مهارت های تازه بپردازند.بعضی از کودکان در این گروه سنی استعداد و علاقه خاصی به یک ورزش به خصوص نشان می دهند و می توانند با داشتن مربی در این زمینه بسیار پیشرف نمایند.
این سنین، بهترین زمان برای پرداختن به ورزش های مختلف و انتخاب ورزش مورد علاقه از میان آن هاست. یک مهارت بسیار مهم در این سنین، آموختن رفتار صحیح در زمان بازی، بردن و باختن است. پرداختن به ورزش در این سنین می تواند شامل سفرهایی با تیم ورزشی و فرصت هایی برای رهبری گروه هم باشد. نکته مهم در اینجاست که نباید نوجوان را بیش از حدود آمادگی و توانایی جسمی روحی او به انجام کاری “وادار” کرد. نوجوانانی که به هر دلیل علاقه ای به شرکت در ورزش های رقابتی تیمی ندارند می توانند با راهنمایی مربیان و والدین خود به ورزش هایی چون اسکیت، سوارکاری، دوچرخه سواری و مانند این ها بپردازند.
سنین ۱۵-۱۴ سالگی :
۵۰% فعالیت ورزش در کودکان و نوجوانان برای فعالیت تخصصی در نظر گرفته می شود و در نهایت نیز در سنین جوانی و ورزش بزرگسالان باید همواره ۲۰% فعالیت های ورزشی غیر اختصاصی و فعالیت های عمومی و پایه ورزشی باشد. از دیگر نکات مهم در زمینه ورزش کودکان و نوجونان شرکت کودک در ورزش های گروهی و در گروه متناسب با کودک از لحاظ سن، جنس و جثه بدنی به صورت توام می باشد.
همچنین تعیین نقش ورزشی توسط مربی متناسب با توانایی های کودک و به بازی گرفتن وی توسط سایر هم تیمی ها نقش مهمی در تداوم انگیزه کودک به شرکت در فعالیت های ورزشی دارد. از لحاظ نوع ورزش های توصیه شده برای سنین مختلف, ورزش ها را می توان به سه دسته بدون برخورد, ورزش های با برخورد کم و ورزش های بسیار پر برخورد تقسیم بندی نمود. تقسیم بندی دیگر بر حسب میزان فشار وارد بر بدن در حین ورزش می باشد.
بطور کلی برای در سنین ۱۴-۱۱ سالگی ورزش های کم برخورد مانند والیبال، بدمینتون، بسکتبال، فوتبال و دوچرخه سواری توصیه می شود و نهایتا” ورزش های بسیار پر برخورد و یا ورزش هایی که فشار وارده بر بدن بیش از حد متعارف می باشد مانند وزنه برداری، کشتی، فوتبال آمریکایی، هاکی و بوکس بعد از سنین بلوغ و ۱۵ سالگی توصیه می شود